Në shkollat fillore 53, 8 për qind e nxënësve nuk arrijnë t`i përmendin tre tituj librash të lexuar, ndërsa 12,1 për qind nuk arrijnë ta përmendin asnjë titull libri, nxori në pah raporti hulumtues “Shqyrtimi kritik i lektyrave shkollore”, i publikuar muajin që shkoi nga Organizata ETEA.
Raporti riaktualizoi kulturën e munguar të leximit ndër nxënës kosovarë.
Kjo gjendje po cilësohet si një krizë që po thellohet nga viti në vit, duke kërcënuar cilësinë e të nxënit dhe zhvillimin e përgjithshëm të brezave të rinj.
Njohësit e arsimit tërheqin vërejtjen se kultura e leximit në shkolla po zbehet gjithnjë e më shumë, ndërsa institucionet nuk po marrin përgjegjësinë për të ndryshuar këtë gjendje.
Drejtori i Institutit “EdGuard”, Rinor Qehaja, tha për Ekonomia Online se rënia e leximit është e njohur për këdo që është pjesë e sistemit arsimor parauniversitar.
“Është një mungesë shumë e theksuar e të lexuarit brenda sistemit tonë arsimor e që është kthyer në një praktikë jo të mirë që është duke u përshkallëzuar si problem nga viti në vit. Shumë e më shumë gjenerata që po vijnë aq e më pak po i ekspozohen të lexuarit”, tha ai.
Ai thekson se ndryshe nga çfarë parashikon kurrikula, të lexuarit nuk është i integruar si duhet në procesin e mësimdhënies, duke fajësuar institucionet dhe jo nxënësit për këtë situatë.
“Të lexuarit nuk e ka atë prezencën qysh e promovon kurrikula, qysh do të duhej të kishte prezencë në mësimdhënie dhe në mësimnxënie dhe këtë jo me faj të nxënësve, por ekskluzivisht me faj të institucioneve. Unë rikujtoj që të pakta janë ato shkolla që kanë një bibliotekë të kompletuar me tirazhe, tituj të duhur dhe të përshtatshëm për fëmijë, ndërsa të paktë janë ata mësimdhënës që promovojnë të lexuarit tek fëmijët”, tha ai.
Sipas Qehajës, rikthimi i leximit në shkolla duhet të jetë prioritet absolut dhe pjesë e secilit institucion arsimor pa përjashtim.
“Ajo çka ne e shohim me shumë rëndësi është që mbi të gjitha ta rikthejmë në mendësinë e fëmijëve dhe nxënësve si dhe brenda institucioneve tona të lexuarit si një rutinë të përditshme. Të promovojmë dhe të nxisim të lexuarit brenda shkollave. Pra, të lexuarit nuk guxojmë ta lëmë në mëshirë të një mësimdhënësi të vullnetshëm që prezanton tituj të rinj për të lexuar, por duhet të jetë të lexuarit si një praktikë e domosdoshme, si një rezultat i të nxënit që duhet të prezantohet në çdo institucion arsimor pa përjashtim”, tha ai.
Njohësi tjetër i arsimit, Argjend Osmani, tha për Ekonomia Online, se rënia e kulturës së leximit është një rrezik për vetë zhvillimin shoqëror të vendit.
“Pa dyshim që të dhënat të tilla janë shumë shqetësuese për një shoqëri që pretendon një kulturë dhe një zhvillim, andaj edhe duhet marrë masa urgjente që të përmirësohet cilësia në arsim. Fatkeqësisht, kultura e leximit është duke rënë për çdo ditë e më tepër dhe si rezultat i kësaj, interesimi që të rinjtë shfaqin faktikisht është duke shkuar fatkeqësisht nga zeroja”, tha ai.
Osmani apelon për ndërhyrje të drejtpërdrejtë të institucioneve qendrore në mënyrë që arsimi të trajtohet si prioritet kombëtar.
“Duhet punuar shumë dhe natyrisht që puna më e madhe që bie të bëhet është nga vetë institucionet qendrore. Ne shpresojmë që të kemi një qasje më pozitive ndaj arsimit, në mënyrë që gradualisht të fillohet me një ngritje dhe të punohet në mënyrë të mençur që zhvillimi i arsimit të jetë një prioritet kombëtar”, tha ai.
